Een deuk oplopen is één, in de kreukels is twee. Beide omschrijvingen worden niet alleen bij de schade van een auto gebruikt, maar ook om populair de fysieke of psychische opgedane tegenslagen bij mensen te duiden. Fysieke zichtbare schade kunnen we verhullen, onzichtbare schade kunnen we daarentegen niet altijd verbergen. Deze zijn soms hoorbaar in ons spreken, zichtbaar in onze houding of voelbaar in de energetische uitwisseling. Het belang van een ‘menselijke kreukelzone’ is dus niet onbelangrijk.
Opeens was daar dat kunstwerk in de openbare ruimte tijdens een kunstfestival in Oisterwijk. Het riep in no-time de begrippen kreukelzone, een deuk oplopen, in de kreukels bij mij op. Een kunstwerk bestaande uit drie onderdelen. Het ene onderdeel was meer gedeukt dan het andere. Maar ze spiegelden het licht alle drie nog altijd. En niet onbelangrijk; ze stonden alle drie nog overeind. Zij het iets uit evenwicht.
Het trof mij. Of de kunstenaar bedoeld heeft zoals het bij mij binnenkwam, weet ik niet. Dat is het mooie van kunst. Veel, zo niet iedere interpretatie mag. Ik snap wel waarom bij mij meteen de associatie zich aandiende van de gedeukte mens. Bijna dagelijks zie en spreek ik mensen die geconfronteerd worden of werden met een overlijden van een naaste of goede bekende. Voor de een verwacht, voor de ander totaal onverwacht. Voor de een is het een waardig afscheid, voor de ander is het een achterblijven met veel onbeantwoorde persoonlijke vragen.
Ik heb het voorrecht om in de emotionele keuken te mogen kijken van veel mensen. In de afgelopen 25 jaar is mij daardoor wel duidelijk geworden: iedereen loopt vroeg of laat wel een deukje of zelfs fikse deuk op. En ja, iedereen deukt dit vervolgens op zijn of haar manier uit. Soms door hernieuwde innerlijke kracht. Fascinerend als dit gebeurt. Soms door kracht van anderen. Prachtig als iemand zich kwetsbaar opstelt en hulp van anderen toelaat. Of men komt niet verder dan het camoufleren of verdoven van de onheilsplek. Nog altijd vind ik het aangrijpend als mensen daardoor niet meer kunnen glimmen zoals dit kunstwerk met deuken.
Het is altijd bijzonder als ik mensen in of buiten mijn werk tegenkom die dit nog wel kunnen. Zeker als ik hun levensverhaal heb aangehoord met de nodige deuken en kreukels en dat iemand dan toch het beste ervan heeft gemaakt. Je herkent ze zo. Wijze, door het leven geleerde en vaak bedaarde mensen.
Naar mijn idee hebben deze mensen een goed functionerende kreukelzone ontwikkeld. Op een of andere wijze hebben zij de klappen opgevangen, zonder dat hun innerlijk is beschadigd of verbitterd. Of dat iedereen gegeven is? Maar door eerlijk en open te durven zijn naar anderen over het lief en leed wat je treft in het leven, vormt zich al een behoorlijke kreukelzone.
Daar stonden ze. De drie zuilen, kunstwerk te wezen. De een nog meer gedeukt dan de ander. Maar desondanks was er bij alle drie een lichtheid, een spiegeling, een durf om er te staan, zichtbaar voor iedere passant.
Eerlijk gezegd, het spiegelde ook mijn opgelopen deuken. Met kunst- en vliegwerk ben ik ook tijdens een eerdere periode in mijn leven aan het uitdeuken geweest. Het heeft me het belang van een kreukelzone opgeleverd. Een deuk in het leven is niet altijd te ontwijken. Maar laat het je innerlijk niet beschadigen. Uiteindelijk heeft het me gemaakt tot wie ik nu ben. Wellicht nog met hier en daar een deukje, maar zeker glimmend.
Als we zo in de samenleving naast en bij elkaar staan, in plaats van tegenover elkaar, misschien de een meer gedeukt dan de ander, kunnen we zomaar een mooi kunstwerk vormen. Zelfs voor meerderlei uitleg vatbaar.
Geschreven door
info@niekonoordzij.nl